بررسی نقش آب فاقد دوتریوم بر تعادل ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما وفعالیت آنریم های آنتی اکسیدانی کبد در موش های صحرایی تحت تیمار با استامینوفن

زمینه و هدف: کبد بزرگترین اندام در بدن است. یکی از مهم ترین اعمال کبد، علاوه بر متابولیسم مواد مختلف، سم زدایی زنوبیوتیک ها، دارو ها و ترکیبات شیمیایی و آلاینده ها می باشد. مسمومیت با استامینوفن شایع ترین علت نارسایی حاد کبدی محسوب می شود. علت اصلی مسمومیت کبد، واکنش متابولیت فعال استامینوفن ( n – استیل پارا بنزو کوینون ایمین یا napqi ) با گلوتاتیون و در نتیجه کاهش ذخایر گلوتاتیون کبد می باشد. استامینوفن ابتدا در کبد با گلوکورونات و سولفات واکنش می دهد و بخش کوچکی از این دارو به وسیله سیتوکروم p450 به napqi اکسید می شود. napqi با پروتئین ها و گلوتاتیون واکنش می دهد و از این طریق کمپلکس استامینوفن-گلوتاتیون تولید می شود و سرانجام با کاهش ذخایر گلوتاتیون منجر به آسیب کبدی می شود. در سال های اخیر توجه زیادی به اثرات مواد و گیاهان در درمان و پیشگیری مسمومیت ناشی از داروها شده است. با توجه به سوابق استفاده از آب فاقد دوتریوم (ddw)، اثرات بیولوژیکی آن قابل تصور است و یک مکمل درمانی سودمند محسوب می شود. روش بررسی: رت های نر بالغ به 4 گروه با 5 زیر گروه تقسیم شدند. همه گروه های تیمار، 14 روز آب مصرف کردند و روز پانزدهم با استامینوفن تیمار شدند. گروه کنترل منفی آب معمولی مصرف کردند و حلال استامینوفن (dmso) به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه تیمار با استامینوفن آب معمولی و استامینوفن با دز mg/kg b.w.500 به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه های تیمار، آب فاقد دوتریوم (ddw) در دوز های ppm30 و ppm 60 دریافت کردند و همانند گروه قبل استامینوفن به آنها تزریق شد. سپس در زمان های 4، 8، 16 و 24 ساعت پس از تزریق استامینوفن، خونگیری از قلب و جداسازی بافت کبد انجام گرفت. بعد از آن سطح فاکتورهای بیوشیمیایی نظیر ظرفیت آنتی اکسیدانی کل پلاسما توسط تست frap ، آسپارتات آمینو ترانسفراز (ast) ، آلانین آمینو ترانسفراز (alt)، آلکالین فسفاتاز (alp) و بیلی روبین در پلاسما و همچنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپر اکسید دیسموتاز (sod) و کاتالاز در هموژن بافت کبد اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان می دهد که در بین مارکر های سرمی، سطح astسرم پس از تزریق استامینوفن افزایش یافته که نشان دهنده آسیب هپاتوسیت ها می باشد..در میزان alt، alp و بیلی روبین تغییری نسبت به گروه کنترل مشاهده نمی شود. همچنین تزریق استامینوفن منجر به کاهش فعالیت آنزیم sod و افزایش سطح frap شده است. تیمار حیوانات با آب فاقد دوتریوم در تعدیل سطح این پارامتر ها موثر بوده است. نتیجه گیری: تیمار رت ها با دوز بالای استامینوفن موجب آسیب اکسیداتیو بافت کبد شده و استفاده از آب فاقد دوتریوم می تواند در جلوگیری و بهبود این آسیب ها موثر باشد.